Η Εργοθεραπεία είναι η επιστήμη που έχει ως γνωστικό αντικείμενο τη διάγνωση με σταθμισμένα εργαλεία και εφαρμογή επιστημονικών πρακτικών που στοχεύουν στην αποκατάσταση εγγενών ή επίκτητων ελλειμμάτων, αναφορικά με την λεπτή (χέρια) και αδρή (σώμα) κινητικότητα. Μέσω της εργοθεραπείας, παρέχεται η δυνατότητα στα παιδιά να εκτελέσουν στοχευμένες δραστηριότητες (έργο), προκειμένου να βελτιώσουν όχι μόνο τις κινητικές, αλλά και τις νοητικές τους δεξιότητες. Επιπλέον, έχει αποδειχθεί ερευνητικά ότι η κίνηση μέσα από δραστηριότητες που δίνουν κίνητρο και δυνατότητα εξερεύνησης στα άτομα, αυξάνει τη ντοπαμίνη και τη νορεπινεφρίνη που σχετίζεται με τη συγκέντρωση, το μέγεθος του ιππόκαμπου που σχετίζεται με τη μνήμη και τη μάθηση και τον νευροτροφικό παράγοντα (BDNF) που είναι υπεύθυνος για την ανάπτυξη νέων κυττάρων στον εγκέφαλο.

ΣΕ ΠΟΙΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ Η ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ;

Οι εργοθεραπευτές εφαρμόζουν εξειδικευμένες αποκαταστασιακές πρακτικές σε παιδιά βρεφικής έως σχολικής ηλικίας με:

• Αναπτυξιακή Διαταραχή του κινητικού συντονισμού (DCD), η οποία συχνά συνυπάρχει με τη Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής/Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ).
• Έντονη Παρορμητικότητα ή και Υπερκινητικότητα, καθώς και ελλείμματα στην εκτελεστική λειτουργία του εγκεφάλου (μνήμη, οργάνωση σκέψης, επίλυση προβλήματος, γνωστική ευελιξία, ανασταλτικός έλεγχος, αυτορρύθμιση).
• ∆υσκολίες στην εκτέλεση Δραστηριοτήτων Καθημερινής Ζωής (ένδυση, σίτιση, τουαλέτα κλπ.)
• Αδυναμία ολοκλήρωσης έργων παραγωγικότητας (στο σχολείο, σε εξωσχολικές δραστηριότητες, στο ατομικό και κοινωνικό παιχνίδι).
• Δυσκολίες στη κοινωνική αλληλεπίδραση και στη συμμετοχή σε ομάδες.
• Αισθητηριακά ελλείμματα, όπως αποφυγή συγκεκριμένων υφών, τροφών, ακουστικών και οπτικών ερεθισμάτων.
• Χαμηλότερη ταχύτητα επεξεργασίας εξωτερικών ερεθισμάτων.
• Υποτονική ομιλία και κίνηση.
• Αδυναμίες στον κινητικό σχεδιασμό – πράξη.
• Συχνά συναισθηματικά ξεσπάσματα, χωρίς προφανή αίτια.
• Διαταραχές Ύπνου.
• Προωρότητα (στα πλαίσια της πρώιμης παρέμβασης, συνιστάται έναρξη εργοθεραπείας/φυσικοθεραπείας πριν τα 2 έτη, όταν ο εγκέφαλος είναι περισσότερο εύπλαστος όσον αφορά στη δημιουργία νέων νευρικών συνάψεων).

ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ;

Έπειτα από διάγνωση των δυσκολιών με σταθμισμένα αξιολογητικά κριτήρια, καθορίζονται οι θεραπευτικοί στόχοι, οι οποίοι είναι εξατομικευμένοι στις ανάγκες κάθε παιδιού. Η εργοθεραπευτικοί στόχοι επιτυγχάνονται μέσω στοχευμένης παρέμβασης, η οποία περιλαμβάνει μεθόδους, όπως:

• Αισθητηριακή Ολοκλήρωση (μπάλες, ιμάντες, ιδιοδεκτικές ασκήσεις, διάφορες υφές, οπτική διέγερση όπως φωτοτράπεζα, ακουστική διέγερση), για τη ρύθμιση του νευρικού συστήματος, μέσω επεξεργασίας ερεθισμάτων από τα αισθητήρια όργανα.
• Πρόγραμμα Cog-Fun (Cognitive Functional), για την ενίσχυση των επιτελικών λειτουργιών σε παιδιά σχολικής ηλικίας και σε εφήβους με ΔΕΠ-Υ.
• Προσέγγιση CO-OP (Cognitive Orientation to daily Occupational Performance), η οποία ενδείκνυται για βελτίωση των κινητικών δυσκολιών σε παιδιά με Αναπτυξιακή Διαταραχή του κινητικού συντονισμού (DCD) και ΔΕΠ-Υ.
• SOS Feeding Approach (για παιδιά με δυσκολίες σίτισης ή/και δυσκολίες στη λήψη βάρους και την ανάπτυξή τους).
• Flootime (The Greenspan Approach), συνδυαζόμενη με παιγνιοθεραπεία, κατά την οποία ο ενήλικας ακολουθεί και διεγείρει τις εκάστοτε αναπτυξιακές ανάγκες του παιδιού, προκαλώντας το να δράσει σε μεγαλύτερο βαθμό και να κατακτήσει δεξιότητες επόμενου αναπτυξιακού επιπέδου.
• Δόμηση περιβάλλοντος και αλληλεπίδραση με θεραπευτικό υλικό, σύμφωνα με τη μέθοδο Montessori («παιδοκεντρικό» σύστημα εκπαίδευσης), προάγοντας τη βιωματική μάθηση, την εξερευνητική διάθεση και την αυτενέργεια του παιδιού.